โรค ข้อไหล่ติด (Frozen shoulder) เกิดจากอะไร และวิธีการรักษาเบื้องต้นเป็นอย่างไร

ข้อมูลโรคและสาเหตุการเกิดโรค

โรคข้อไหล่ติด เกิดจากการอักเสบเรื้อรังของเยื่อหุ้มไหล่ ทำให้มีการหนาตัวและเกิดการหดรั้ง สาเหตุของการเกิดยังไม่เป็นที่แน่ชัด ส่วนมากพบจากการบาดเจ็บจึงทำให้เกิดการจำกัดการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ เช่น มีกระดูกปลายแขนหักใส่เฝือกนาน 4 - 6 สัปดาห์ หรือผู้ป่วยที่มีการบาดเจ็บของเอ็นกล้ามไหล่โดยมีอาการปวดจนต้องหยุดการใช้งาน ทำให้เกิดภาวะข้อไหล่ติดได้เมื่อมีการไม่ได้ขยับข้อไหล่เป็นเวลานาน

อาการของโรค

อาการของโรคข้อไหล่ติด มี 3 ระยะ ได้แก่ ระยะปวด ระยะข้อติด และระยะฟื้นตัว

1. ระยะปวด - อาการปวดค่อยๆ เป็นมากขึ้น ปวดเมื่อมีการเคลือนไหว ปวดมากตอน กลางคืนจนรบกวนการนอน การขยับเคลื่อนไหวของข้อจะค่อยๆ ลดลง
2. ระยะข้อติด - อาการปวดจากระยะแรกเริ่มลดลง การเคลื่อนไหวของข้อไหล่ในทุกทิศทางลดลงชัดเจนจนอาจจะถึงขั้นขยับไม่ได้ อาจส่งผลต่อกิจวัตรประจําวันอย่างมาก
3. ระยะฟื้นตัว - อาการปวดจะลดลง พิสัยการเคลือนไหวของข้อไหล่จะค่อยๆ ดีขึ้นได้ ถ้าทำกายภาพได้ดี

แนวทางการตรวจวินิจฉัยโรค

การวินิจฉัยใช้การซักประวัติและการตรวจร่างกายของแพทย์เป็นหลัก อาจจะมีการตรวจเพิ่มเติม เช่นการเอกซเรย์ การทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ได้แล้วแต่แพทย์พิจารณาตามความจำเป็น

แนวทางการดูแลรักษา

การรักษาแบ่งออกเป็น 2 ช่วง

1. ระยะปวดมาก เป้าหมายการรักษาในระยะนี้ เพื่อลดอาการปวดและอักเสบ การรักษาในช่วงแรกจะเน้นการรักษาเพื่อลดอาการปวด เช่น ฉีดยา สเตียรอยด์ที่ข้อไหล่ การ รับประทานยาแก้ปวดร่วมกับการรักษาทางกายภาพบำบัด
2. ระยะที่ปวดน้อยลงแต่ยังมีการยึดติดที่มาก เป้าหมายการรักษาในระยะนี้ เพื่อลดอาการเจ็บปวดและเพิ่มองศาการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ ผู้ป่วยจะมีอาการปวดเฉพาะที่ระหว่างวันจะปวดน้อยลง กลางคืนจะไม่ปวด อาจจะใช้การรักษาด้วยความร้อนตื้นหรือความร้อนลึกก่อนการดัดดึงข้อไหล่ การออกกำลังกายในข้อไหล่ติด ท่าที่ 1 ท่าประสานมือ นั่งหรือยืน ศีรษะตั้งตรง ประสานมือทั้งสองไว้ที่ท้ายทอย แบะไหล่ออก ทำท่าละ 10 ครั้ง/ เซต ทำ 2 - 3 เซต/วัน ท่าที่ 2 ท่ายกแขน ยกแขนทั้ง 2 ข้างไปข้างหน้า พยายามยกให้สูง เพื่อให้ต้นแขนชิดใบหู แล้วกลับลงท่าเดิม ค่อยเพิ่มมุมขึ้นออกกำลังข้อไหล่ พยายามเคลื่อนไหวข้อไหล่ ทุกทิศทาง ทำท่าละ 10 ครั้ง/ เซต ทำ 2 - 3 เซต/วัน ท่าที่ 3 ท่าแกว่งแขน แกว่งแขนไปข้างหน้า ข้างหลัง ข้างในออกข้างนอก แกว่งเป็นวงกลม ตามเข็มและทวนเข็มนาฬิกา ทำครั้งละ 1 - 2 นาที ทำ 10 ครั้ง/ เซต ทำ 2 - 3 เซต/วัน ท่าที่ 4 ท่าเกาหลัง ยืนตรงใช้ผ้าเช็ดตัวพาดบ่า มือจับปลายผ้าทั้งสองข้างใกล้ๆ กัน แขนดีอยู่ข้างบนแขนปวดอยู่ข้างหลัง ศอกยันฝาค่อยๆ ใช้แขนดีดึงผ้าขึ้นลงตรงๆ เจ็บปล่อยลง สลับใช้แขนดีอยู่ข้างหลัง แขนปวดอยู่ข้างหน้า พอทำได้มากขึ้นมือเจ็บมาอยู่ใกล้สีข้างด้านตรงข้าม ก็ใช้แขนเจ็บยันเข้าฝา ทำท่าละ 10 ครั้ง/ เซต ทำ 2 - 3 เซต/วัน ท่าที่ 5 นิ้วไต่ฝาผนัง ยืนหันหน้าเข้าฝาผนัง ระยะห่างจากผนัง 1 ช่วงแขน ใช้นิ้วแตะข้างฝาไต่ฝาผนังขึ้น เมื่อรู้สึกตึงบริเวณหัวไหล่ให้ค้างไว้ 10 วินาที แล้วขีดเส้นไว้ แล้วค่อยๆไต้เอามือลงมาสู่ท่าเริ่มต้น ทำ 5 - 10 ครั้งต่อวัน ทำได้ทุกวันและพยายามไต่มือให้มากขึ้นตามลำดับเส้นที่ขีดไว้ ท่าที่ 6 ท่ายืดกล้ามเนื้อแขน ยืนใช้มือจับข้อศอกให้แขนข้ามร่างกายให้สุด ทำท่าละ 10 ครั้ง/ เซต ทำ 2 - 3 เซต/วัน

แพทย์เฉพาะทางแนะนำ

ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ, กุมารแพทย์ โรคข้อ กรณีอายุน้อยกว่า 15 ปี

ข้อควรระวัง

หากอาการข้อไหล่ติดไม่ดีขึ้นจนรบกวนการใช้ชีวิตประจําวันหลังการรักษาอย่างเต็มที4-6 เดือน แพทย์ อาจพิจารณารักษาโดยการผ่าตัด

ข้อมูลเพิ่มเติม

https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/997 https://www.bangpakokhospital.com/procedure/content/Frozen%20shoulder